Pewność siebie a wiedza – efekt Dunninga-Krugera w biznesie

W dyskusjach na różnorakie tematy łatwo zauważyć, że niektórzy uczestnicy rozmowy są zbyt pewni siebie. Nie posiadając kwalifikacji w danej dziedzinie, wysuwają śmiałe tezy i są sceptyczni wobec argumentów znawcy. Co leży u podstaw myślenia, które kwitujemy zdaniem „nie wiem, ale się wypowiem”? Jest to efekt Dunninga-Krugera, którego powinniśmy unikać, aby odnieść sukces w biznesie. 

Na czym polega efekt Krugera-Dunninga?

Źródło: http://www.nauklove.pl/im-mniej-ktos-sie-zna-tym-bardziej-mysli-ze-jest-ekspertem-efekt-krugera-dunninga/

Efekt opisany przez dwóch socjologów, Justina Krugera i Davida Dunninga, można sprowadzić do dwóch tez. Po pierwsze, osoby o niskim poziomie wiedzy mają tendencję do zawyżania swoich kompetencji. Po drugie, eksperci zazwyczaj zaniżają swoje kompetencje w danej dziedzinie. Pewność siebie spada więc w miarę nabywania wiedzy (do pewnego momentu). Efekt Dunninga-Krugera potwierdzają liczne badania, które pokazują, jak powszechny jest ten błąd poznawczy. Oto przykłady:

• Ponad 80% (do nawet 93% w badaniu Svensona z 1981 roku) kierowców uważa, że prowadzi samochód lepiej niż średnia. Jest to niemożliwe z punktu widzenia logiki.
• Dunning Kruger poprosili studentów o subiektywną ocenę, jak wypadli w teście z gramatyki. Ci, których wyniki były w grupie 12% najsłabszych, spodziewali się zająć miejsce około 62 percentylu.
• Badanie agencji SEC z 2011 roku pokazało, że ponad 70% Amerykanów oceniało swoją wiedzę na temat finansów jako ponadprzeciętną. 70% tych samych badanych nie zaliczyło następnie egzaminu z podstaw finansów, a tylko 1% uzyskał wynik bardzo dobry (powyżej 90%).

Krzywa wiedzy Dunninga i Krugera pokazuje, że nabycie podstawowych umiejętności wystarcza, aby zainteresowany stał się bardzo pewny siebie. Wydaje mu się, że dziedzina jest prosta i nie widzi, jak dużej wiedzy jeszcze mu brakuje. Gdy pogłębi swoją wiedzę, zaczyna myśleć: „im więcej wiem, tym mniej wiem”. Dostrzega złożoność dziedziny i zaczyna mieć wątpliwości, czy na pewno ją rozumie. Pewność siebie znacząco spada. Dopiero bardzo wysoki poziom wiedzy sprawia, że ekspert odzyskuje wiarę w swoje kompetencje. Wciąż jednak rozumie, że może się mylić – jego pewność siebie nigdy nie jest tak wysoka, jak u początkującego.

Pewność siebie w inwestycjach – czy jest korzystna?

Efekt Dunninga-Krugera można zauważyć u inwestorów. Mogą oni kupować akcje spółek, których w ogóle nie znają, na podstawie samych wykresów cen. Wydaje im się, że mogą zarobić na każdej inwestycji, nie posiadając doświadczenia i wiedzy na temat aktywów. Niezależnie od tego, czy kupujemy kryptowaluty, surowce czy dzieła sztuki, powinniśmy najpierw dowiedzieć się o nich jak najwięcej. Dzięki temu będziemy w stanie ocenić, kiedy najlepiej zrealizować zysk. Inaczej grozi nam złudna nadzieja, że drożejące aktywa będą drożały w dalszym ciągu, podczas gdy rozeznanie w sytuacji pomogłoby przewidzieć rychły spadek cen.

Jak zyskać zdrową pewność siebie w biznesie?

Prowadzenie biznesu w sposób, który przynosi zyski, wymaga doświadczenia. Początkujący inwestorzy i przedsiębiorcy powinni unikać pułapki, jaką jest efekt Dunninga-Krugera. Realistyczne podejście do własnych kompetencji pozwoli uniknąć wielu błędów. Oto, co można zrobić, by zyskać niezbędną wiedzę i wyciągać z niej wnioski:

1. Nieustannie dokształcać się – aktualizować wiedzę poprzez analizę rynku, czytanie nowinek branżowych i poznawanie sąsiednich gałęzi biznesu.
2. Prowadzić dziennik inwestycji – zaglądając do niego, łatwo zobaczymy, że nieprzemyślane działania przynoszą stratę, a podejmowanie ryzyka nie zawsze jest dobre.
3. Ustanawiać realne cele – nie należy się spodziewać zbyt dużego zysku w krótkim czasie działalności. Lepiej rozdzielić dalekosiężny cel na kilka kroków, z których każdy zrealizujemy w innym roku. Działanie w pośpiechu zwiększa ryzyko błędów.
4. Przyznawać się do błędów – jeśli nasze działania nie przynoszą spodziewanych korzyści, być może trzeba je porzucić, aby uniknąć jeszcze większych strat.

Działając w sposób rozsądny, możemy zyskać potrzebną dozę pewności siebie. Każdy przedsiębiorca lub inwestor powinien dążyć do tego, by zostać ekspertem w swoim obszarze działalności.